ROZWÓJ MOWY W 3 ROKU ŻYCIA
Zdolność do posługiwania się językiem, jako zasadniczy sposób symbolicznego ujmowania rzeczywistości, jest jednym największych osiągnięć w stawaniu się człowiekiem.
Spis Treści:
- Kiedy pójść do logopedy z 3 letnim dzieckiem
- Ile powinno mówić 3 letnie dziecko?
- Co powinien mówić 3 latek
- Co powinien umieć 3 latek
- Najczęstsze błędy językowe u 3 latków
- Dlaczego 3 latek nie mówi?
- Co zrobić jeżeli 3 letnie dziecko nie mówi
Kiedy pójść do logopedy z 3 letnim dzieckiem
Warto udać się do logopedy kiedy dziecko w wieku 3 lat między innymi
- mówi niezrozumiale dla otoczenia,
- głoski wymawia międzyzębowo, szczególnie [l], [t], [d], [n]
- mówi bezdźwięcznie,
- nie zadaje pytań,
- nie buduje zdań,
- nie nawiązuje kontaktu wzrokowego,
- oddycha ustami,
- chrapie,
- nadmiernie się ślini,
- ssie kciuk,
- nie reaguje na swoje imię
- nie chce mówić, nie wykazuje potrzeby nawiązywania kontaktu z rówieśnikami
Ile powinno mówić 3 letnie dziecko?
Dziecko w wieku przedszkolnym na tyle szybko wzbogaca swój słownik, że bez trudu porozumiewa się z dorosłymi za pomocą słów. Proces opanowywania nowych słów przez małe dziecko jest uwarunkowany wieloma czynnikami. Ważna okazuje się liczba wypowiedzi kierowanych do dziecka oraz ich jakość. Chodzi tu o wyodrębnianie słów poprzez akcentowanie, powtarzanie w różnych kontekstach i podawanie informacji budujących znaczenie. Dziecko 3 letnie powinno mówić około 1000 – 1500 słów.
Co powinien mówić 3 latek
Dziecko 3 letnie potrafi porozumiewać się z otoczeniem, jego mowa jest już dość znacznie ukształtowana, jednak często pojawiają się jeszcze w niej błędy. Dziecko w tym wieku zadaje mnóstwo pytań, jest w stanie w sposób werbalny wyrazić swoje potrzeby. Na tym etapie rozwoju dominują wyrazy krótkie i proste, gdyż sprawność aparatu artykulacyjnego nie posiada jeszcze pełnej sprawności. W tym okresie zaczynają pojawiać się już dwu i trzy sylabowe wyrazy. Dziecko coraz częściej zaczyna posługiwać się zdaniami pojedynczymi i złożonymi. W okresie tym dzieci tworzą wiele neologizmów językowych czyli form nie używanych przez dorosłych. Zdania mogą być budowane niepoprawnie z punktu widzenia logiki i gramatyki.
Co powinien umieć 3 latek
- wymawiać wszystkie samogłoski ustne i nosowe,
- wymawiać głoski ś, ź, ć, dź,
- wymawiać spółgłoski p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j
- głoski takie jak s, z, c, dz chociaż dziecko potrafi większość z nich wypowiadać w izolacji to w mowie potocznej zastępuje je łatwiejszymi
- rozumieć proste polecenia,
- bawić się „na niby”,
- mówi wyrazy dwu, trzy sylabowe,
- zadaje pytania,
- reaguje na swoje imię,
- potrafi nawiązać i utrzymać kontakt wzrokowy z rozmówcą
- słownictwo dziecka w 3 roku życia obejmuje głównie nazwy:
- zwierząt,
- pokarmów,
- ubrań,
- zabawek,
- pojazdów,
- przedmiotów znajdujących się w mieszkaniu
Najczęstsze błędy językowe u 3 latków
- neologizmy – tworzenie nowych wyrazów,
- opuszczanie sylaby początkowej lub końcowej,
- przestawianie głosek w wyrazie,
- zamiast [f] dziecko wymawia [ch] i odwrotnie
Należy pamiętać, iż błędy popełniane przez dziecko mogą utrzymywać się nawet do piątego roku życia.
Dlaczego 3 latek nie mówi?
Istnieje wiele przyczyń mających konkretny wpływ na to, iż nasze dziecko w wieku 3 lat jeszcze nie mówi.
Należą do nich między innymi:
- korzystanie z nowoczesnych technologii np. telefon, tablet, telewizor – (o tym przeczytasz więcej w artykule pt. dziecko w świecie mediów na naszym blogu)
- wady anatomiczne narządów mowy,
- zaburzenia słuchu,
- zaburzenia neurologiczne,
- obniżone napięcie mięśniowe,
- brak stymulacji lewej półkuli mózgu,
- zaburzenia rozwoju psychoruchowego,
- wszelkiego rodzaju bariery emocjonalne, psychiczne,
- nasze wyręczanie dziecka w mówieniu,
- brak stymulacji słownej
Co zrobić jeżeli 3 letnie dziecko nie mówi
- konsultacja u specjalisty to podstawa,
- do minimum ograniczyć korzystanie z nowoczesnych technologii to też podstawa,
- regularnie wykonywać ćwiczenia buzi i języka,
- nie przerywać dziecku kiedy mówi – wykazać się cierpliwością,
- nie kończyć wypowiedzi za dziecko,
- usprawniać ręce i koordynację ciała,
- dużo czytać, opowiadać,
- stymulować lewą półkulę mózgu układając np. puzzle
Pamiętajcie, że to w Waszych rękach leży rozwój Waszego dziecka i to Wy Rodzice powinniście mieć świadomość aby w razie konieczności dołożyć wszelkich starań i otoczyć Waszą pociechę odpowiednią opieką specjalistyczną. Jeżeli cokolwiek Was niepokoi warto skonsultować się ze specjalistą, który posiada odpowiednie kompetencje i na pewno rozwieje wszelkie wątpliwości. W naszym gabinecie logopedycznym w Katowicach bardzo często pojawiają się rodzice z dziećmi w wieku 3 lat z prośbą o badanie i sprawdzenie czy aby na pewno mowa ich dziecka rozwija się prawidłowo a tym samym czy mieści się w normie rozwojowej przewidzianej dla tego wieku.
Bibliografia:
- E. Czaplewska, S. Milewski: Diagnoza Logopedyczna. GWP, Sopot 2012
- Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, 2017
- Irena Styczek ,,Logopedia” Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981